अफगानिस्तानमा तालिबान शासनको एक वर्ष : रोटीको लागि भिक, छात्राहरुकोे पढाइ बन्द

साझा पाना २०७९ साउन ३० गते १२:३७ मा प्रकाशित

अफगानिस्तान । सन् २०२१ अगस्ट १५, यो त्यही मिति हो जब तालिबानले अफगानिस्तानमा एक वर्षअघि सत्ता लिएको थियो । तालिबान सत्तामा आएदेखि धेरै आदेश जारी भएका छन्, जसबाट २० वर्षअघिका तालिबान र आजका तालिबानबीच कुनै विशेष भिन्नता छैन भन्ने बुझ्न सकिन्छ । अफगानिस्तानमा छात्राहरुको शिक्षा र गरिबीको बारेमा केही गरिएको छैन । कतिपय हिसाबले अफगानिस्तान अहिले पनि पहिलेको जस्तै छ, किनकि त्यहाँका जनताले अझै पनि आफ्नो मिलनसार स्वभावका साथ स्वागत गरिरहेका छन् । यद्यपि अफगानिस्तानमा एक वर्षमा धेरै परिवर्तन भएको छ।

अहिले गल्ली र बजारमा जताततै तालिबान देखिन्छन् । सशस्त्र तालिबान लडाकुहरू पहाडहरूमा तैनाथ छन् । उनीहरुले जताततै चेकपोस्ट राखेका छन् । तालिबानले अफगान जनताको जनजीवन प्रभावित भएको छ । गत जुलाईमा संयुक्त राष्ट्रसंघको एउटा प्रतिवेदन बाहिर आएको थियो, जसमा महिला अधिकार हनन भएको बताईएको थियो । छोरीहरूलाई कक्षा ६ माथिको पढाइ गर्न दिइँदैन । दैनिक जीवनमा महिलाको सहभागिता घटेको छ र धेरै ठाउँमा सरकारी जागिर गुमाएका छन् ।

मानिसहरूसँग खाने अन्न छैन्

संयुक्त राष्ट्रसंघको प्रतिवेदनमा तालिबानले प्रदर्शनकारी, सञ्चारमाध्यमको स्वतन्त्रता र अघिल्लो सरकारसँग सम्बद्ध व्यक्तिहरूलाई निशाना बनाएको बताएको छ । जुलाईको प्रतिवेदनमा १६० गैरन्यायिक हत्या, १७८ जना पक्राउ र ५६ जनालाई यातना दिइएको उल्लेख छ । तालिबान शासन आएपछि जनतासामु ठूलो खाद्य संकट खडा भएको छ । अफगानिस्तानका लगभग ९० प्रतिशत नागरिकसँग पर्याप्त खाना नभएको ह्युमन राइट्स वाचको अनुमान छ । कुपोषण प्रमुख समस्याको रुपमा देखापरेको छ । भारतले खाद्यान्न अभाव पूरा गर्न गहुँ पठाएको छ ।

भीख माग्न बाध्य छन् जनता

ईदको अवसरमा मानिसहरूले खाना वितरण गर्छन् । तर यस पटक अफगानिस्तानमा खाना वितरण गर्ने भन्दा धेरै माग्नेहरु मानिसहरूलाई भेटिएका छन् । जब मानिसहरू खाना बाँड्न पुग्छन्, सयौं बालबालिका र महिलाहरूले उनीहरूलाई घेर्छन् । अफगानिस्तानको बेकरीमा धेरै विलासी वस्तुहरू पाइन्छ, तर मानिसहरूसँग ती किन्न पैसा छैन।

भूकम्पले सयौं घरबारविहीन

यसबाहेक अफगानिस्तानको स्वास्थ्य संस्था पनि नाजुक भएको छ । यही कारण अफगानिस्तानमा हालै आएको भूकम्पले हजारौंको ज्यान लियो । अफगानिस्तानका अधिकांश क्षेत्रमा कच्चा घरहरू देखिन्छन् । अफगानिस्तानमा गएको भूकम्पले सयौं मानिस घरबारविहीन भएका छन् ।

मिडिया सञ्चालकहरुमा तालिवानको पकड

तालिबान सत्तामा आएपछि विमानको तल्लो भागमा झुण्डिएर देश छोडेर भागेका तस्बिरहरू पनि देखिएका थिए । तर जब तालिबानले पूर्ण रूपमा आफ्नो शासन स्थापित गर्न सफल भयो, तब उसले आफ्नो वास्तविक रंग देखाउन थाल्यो। तालिबानले आफ्नो एक वर्षको अवधिमा महिला समाचार एङ्करसँग सम्बन्धित आदेश जारी गरेको थियो। उक्त आदेशमा उनले एङ्करहरुले समाचार पढ्दा अनुहार छोप्नु पर्ने बताएका थिए । धेरै समाचार एङ्करहरू मास्क लगाएर समाचार पढिरहेका छन्। जबकि धेरै मिडिया संस्थाहरु बन्द छन्।
केही राम्रो भएको छ?
तालिबान सत्तामा आएपछि केही राम्रो भएको छ ? पछिल्लो एक वर्षको रेकर्ड हेर्दा त्यस्तो देखिँदैन । सिखमाथि आक्रमण बढेको छ । यद्यपी तालिबानले यस्तो गरिरहेको हो भन्न नसकिने तर आक्रमण रोक्न असफल भएको छ । महिला र मानवअधिकारको अवस्था खस्कँदै गएको छ । हो, यदि केही राम्रो भएको छ भने, यसको श्रेय तालिबानलाई दिन सकिन्छ । अमेरिकी सेनाले छोडेका हतियार र सवारी साधनहरू प्रयोग गरेर तालिबानले आफूलाई अपग्रेड गरेको छ । आज तालिबानसँग उन्नत हतियारहरू छन् । (एजेन्सीको सहयोगमा)